دست های مدیون ...

آیا‏ با توجه به روایتی که اعلام می‌کند جواب نامه مانند جواب سلام واجب است، جواب‌دادن به نامه‌ها، ایمیل‌ها و پیامک‌ها واجب خواهد بود؟

پرسش

در برخی از روایات می‌خوانیم (رَدُّ جَوَابِ الْکِتَابِ وَاجِبٌ کَوُجُوبِ رَدِّ السَّلَام)، بر اساس این حدیث؛ 1. آیا‏ جواب نامه، مثل جواب سلام واجب فوری است؟ 2. آیا شامل نامه‌های الکترونیکی مانند ایمیل و پیامک می‌شود؟ 3. اگر شامل اینها می‌شود چنانچه دسترسی به اینترنت و یا شارژ گوشی نداشته باشیم تکلیف چیست؟

پاسخ اجمالی

1. از این روایت و نیز آیه 86 سوره نساء، تاکید به پاسخ‌دادن به نامه‌ها (و پیامک‌ها) برداشت می‌شود، اما شاید نتوان وجوب مصطلح پاسخ فوری را از آن برداشت کرد. در همین راستا نظر مراجع تقلید درباره حکم جواب دادن به نامه متفاوت است؛

برخی[1] آن‌را مستحب، برخی[2] بنابر احتیاط، واجب و برخی[3] این احتیاط را در صورت وجود سلام در نامه واجب می‌دانند.

2. در این‌باره نامه، ایمیل و پیامک دارای حکم یکسانی هستند.

3. در صورتی که محذوری برای دادن جواب باشد، می‌توان بعداً به آن اقدام نمود.
ضمائم:

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[4]

حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

جواب دادن به نامه واجب نیست مگر این‌که سلام در نامه باشد که در این صورت احتیاط در جواب دادن است.

حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

واجب نیست.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

1. احتیاط آن است که جواب نامه را بدهند.

2. تفاوتی ندارد.

3. در صورتی که محذوری برای دادن جواب باشد، جواب دادن به آن واجب فوری نیست.

حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):

جواب سلام در نامه مستحب است.

[1]. آیت الله نوری همدانی.

[2]. آیت الله مکارم شیرازی.

[3]. آیت الله خامنه‌ای.

[4]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، مکارم شیرازی و نوری همدانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.

 آن دو نفر را می بینند
جمعی در محضر امام صادق علیه صلوات الله الرازق نشسته بودند. سخن از شیعه و پیروان خاندان رسالت به میان آمد.
امام (علیه السلام) فرمود: پیروان ما در لحظات آخر عمر، چیزهایی را می بینند که چشمها با دیدن آن، روشن می گردد و شاد می شوند.
یکی از حاضران پرسید: چه چیز را می بینند؟ این سؤال را ده بار تکرار کرد و اصرار داشت تا امام به او پاسخ دهد ولی امام صادق (علیه السلام) هر بار در پاسخ او می فرمودند: می بینند..

سرانجام امام (علیه السلام) آن شخص سؤال کننده را صدا زد و فرمود: گویا اصرار داری تا بدانی چه چیز را می بینند؟ عرض کرد: آری. قاطعاً. سپس گریه کرد.
امام (علیه السلام) به حال او رقت کرد و فرمود: آن دو نفر را می بینند! آن شخص با اصرار پرسید: کدام دو نفر را؟
امام (علیه السلام) فرمود: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و علی (علیه السلام) را می بینند. هیچ مؤمنی نیست مگر این که در لحظات آخر عمر، این دو بزرگوار را خواهد دید که آن دو بزرگوار به او بشارت می دهند.
آنگاه فرمود: این مطلب را خداوند در قرآن، بیان کرده است، حاضران پرسیدند: خداوند در کجا و کدام سوره بیان فرموده است؟
امام صادق (علیه السلام) فرمود: در سوره یونس آنجا که می فرماید:
الذین آمنوا و کانوا یتقون لهم البشری فی الحیوه الدنیا و فی الآخره.یونس/ 64 63
همان ها که ایمان آوردند و پرهیزگار بودند در زندگی دنیا و در آخرت شاد و مسرورند.
بشارت دنیا آنان، همان حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و علی (علیه السلام) در لحظات آخر عمر آنهاست که بر بالین آنان حاضر گشته و آنها را شاد و مسرور می سازد.
 منبع 

حکایت های شنیدنی 5/ 164 163 به نقل از

 تفسیر نور الثقلین 2/ 110

تفسیر نمونه 8/ 340

حاضر جوابی های شهید مدرس
زمانی که نصرت‌الدوله وزیر دارایی بود، لایحه‌ای تقدیم مجلس کرد که به موجب آن، دولت ایران یکصد سگ از انگلستان خریداری و وارد کند. او شرحی درباره خصوصیات این سگ‌ها بیان کرد و گفت: این سگ‌ها شناسنامه دارند، پدر و مادر آنها معلوم است، نژادشان مشخص است و از جمله خصوصیات دیگر آنها این است که به محض دیدن دزد، او را می‌گیرند.
مدرس طبق معمول، دست روی میز زد و گفت: مخالفم.

وزیر دارایی گفت: آقا! ما هر چه لایحه می‌آوریم، شما مخالفید، دلیل مخالفت شما چیست؟
مدرس جواب داد: مخالفت من به نفع شماست، مگر شما نگفتید، این سگ‌ها به محض دیدن دزد، او را می‌گیرند؟ خوب آقای وزیر! به محض ورودشان ، اول شما را می‌گیرند. پس مخالفت من به نفع شماست.

نمایندگان با صدای بلند خندیدند و لایحه مسکوت ماند.

منبع : سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی

همنشینی با ابرار
در فرازی از دعای «مکارم الاخلاق» از حضرت زهرا (سلام الله علیها) آمده است: «اللهم اوصلنی الیک من اقرب الطرق الیک و اسهلها علی»، خدایا سریع ترین راه و آسان ترین راهی که من را به تو می رساند را نشانم بده.
به نظر شما سریع ترین و راحت ترین راه کدام است؟ علمای اخلاق می فرمایند: «همنشینی با ابرار»، همنشینی با آدم های خوب سریع ترین راه و آسان ترین راهی است که انسان را به هدفش می رساند.
حاج آقای فرهمند پور عارفی بودند که خاطرات ایشان در کتاب «دلباخته» آمده است می گویند: «اگر من به جایی رسیدم فقط از همنشینی با خوب ها بود».
آدمی وقتی با خوب ها نشست و برخاست می کند دلش جلا پیدا می کند. خیلی راحت تر می تواند کارهای خوب را انجام بدهد. اما کسی که با انسان های بد همنشینی کرد معلوم نیست عاقبتش چه شود.
داستانک
نجاشی از یاران حضرت علی (علیه السلام) و شاعر ایشان بودند که در ماه رمضان برای نماز ظهر به سمت مسجد می رفت. یکی از دوستان ناباب اش او را دید و گفت کجا می روی؟ نجاشی گفت: برای نماز به مسجد می‌روم، گفت: زود است به خانه من بیا! سرانجام نجاشی به داخل خانه رفت و کار به آنجا رسید که با وجود اینکه روزه بود اما با وسوسه دوستش شراب خورد و به خیابان و به عربده کشی آمد! حضرت علی (علیه السلام) هم نجاشی را حد زد و او به معاویه پناهنده شد.
مثل روشنفکران امروزی که می‌گویند این حکومت قدر ما را نمی‌داند و به اروپا و … پناهنده می‌شوند.
خیلی مراقب رفیقمان باشیم.

دائم با وضو بودن و این همه خاصیت!!!!
پیامبر(ص) :

مرگ با وضو شهادت است.
رزق و روزیت فراوان می گردد از امام صادق (علیه السلام) روایت شده که فرمودند : کسی که دوست دارد بر خیر و برکت منزلش بیفزاید هنگام غذا خوردن وضوء بگیرد…
امام صادق (علیه السلام) فرمودند : كسى كه وضو بگیرد و با حوله اعضاى وضو را خشک كند، یك حسنه براى او نوشته مى شود و كسى كه وضو بگیرد و صبر كند تا دست و رویش خود خشک شوند، سى حسنه براى او نوشته مى شود…
 عمرت زیاد می شود رسول خدا 

(صلی الله علیه واله وسلم) فرمود: سعی کن طاهر و با وضو باشی که خداوند بر طول عمرت می افزاید….
خواب با وضو، عبادت است 

رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود : کسی که با وضو بخوابد بستر او برایش مسجد می شود، و خوابش (ثواب کسی را دارد که) به نماز مشغول است تا این که شب را به صبح رساند و اگر کسی بدون وضو خوابید بسترش برای او قبر خواهد بود و مانند مرداری می ماند تا صبح شود….
مرگ با وضو، شهادت است

 رسول خدا (صلی الله علیه واله وسلم) فرمود: اگر توانستی شب و روز با وضو باشی این کار را انجام بده، زیرا اگر در حال وضو از دنیا بروی شهید خواهى بود…
در قیامت نورانی می شوی پیامبر خدا می فرمایند: فردای قیامت خدای متعال امّت منِ را بین بقیّه‌ ی امّت‌ها در حالی محشور می‌کند که به خاطر وضویی که در دنیا گرفتند روسپیدند و پیشانی‌های نورانی‌ دارند…
منابع :

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل؛ ج1 ص356

 بحارالأنوار: ج80، ص314، روایت2، باب5

بحارالأنوار: ج80، ص314، روایت3، باب5

وسایل الشیعه: ج1، ص 297

ثواب الاعمال، شیخ صدوق